İstanbul’un Zeytinburnu açıklarında ölen bir yunusun, diğer bir yunus tarafından 6 gün boyunca sürüklenmesi bilim dünyasında dikkat çekti. Bu fevkalâde olay, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) 30 yıldır yayımlanan “Journal of the Black Sea / Mediterranean Environment” mecmuasında yayımlandı. İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve TÜDAV Lider Yardımcısı Doç. Dr. Arda Tonay, olayın bilimsel manada hayli değişik olduğunu belirtti.
‘İLK DEFA KARŞILAŞILAN BİR DURUM’
Doç. Dr. Tonay, olayın üç farklı müşahedede de en az 6 gün boyunca devam ettiğini ve ölen yunusun başından ayrılmayan öteki yunusun, Zeytinburnu’ndan Yeşilköy’e kadar onu sürüklediğini tabir etti. Bu cins bir epimeletik davranış, yani canlı yahut meyyit bireylerin birbirine yardım etmesi, dünyada daha evvel 24 yunus ve balina cinsinde toplam 96 hadisede gözlemlenmişti. Lakin bu olay, Türk denizlerinde birinci kere karşılaşılan bir durum olarak dikkat çekti.
“YUNUS ARKADAŞINI MUHAFAZAYA ÇALIŞIYOR”
Eylül ayında Marmara Denizi’nde gözlemlenen olayda, ölen yunusun başında bekleyen öbür yunusun, bölgeye gelen botlardan meyyit yunusu uzaklaştırmaya çalıştığı bildirildi. Bu davranış, ölen bireyi muhafazaya yönelik bir yardım uğraşı olarak bedellendiriliyor. Doç. Dr. Tonay, “Ölü yunusu botla gelen insanlardan uzaklaştırmak için yunusu burnuyla iterek yahut yüzgecini kullanarak bölgeden uzaklaştırıyordu,” formunda bilgi verdi.
“BİLİMSEL MANADA DEĞERLİ BİR ÇALIŞMA”
Daha evvel bu tıp davranışların çoğunlukla anne ve yavru ortasındaki bağla alakalı olduğu belirtilirken, bu olay iki yetişkin yunus ortasında gerçekleşmesi açısından az bir durum olarak öne çıkıyor. Doç. Dr. Tonay, bu tür olayların görüntülenmesinin epey etkileyici olduğunu ve bu davranışların raporlanmasının bilimsel manada değerli olduğunu söyledi.
Bilimsel makale, bu davranışın ayrıntılarını içeriyor ve dünyayla paylaşıldı. Yetkililere, Kıyı Güvenliği, Deniz Polisi ve Tarım Bakanlığı’na mevzuyla ilgili bilgi verildiği ve bölgeye teknelerin yaklaşmasının engellenmeye çalışıldığı bildirildi. Olayın sonunda, meyyit yunusun Avcılar’da karaya vurduğu ve epimeletik davranış gösteren yunusun daha sonra bölgeden ayrıldığı belirtildi.