Hindistan’daki uzmanlar, dünyanın en büyük tehdit altındaki kurt çeşitlerinden birinin, sokak köpekleriyle çiftleşmeleri nedeniyle, kısa müddet içinde yok olabileceği ihtarında bulundu.
Hint bozkurtları dünyanın en eski bozkurt soylarından biri ve bu tipi kaybetmek evrim ağacındaki kıymetli bir irtibatın yitirilmesi manasına geliyor.
Son yıllarda, sokak köpeği nüfusunun artması ve kurtların hayat alanlarının daralması, bozkurtları tehdit ediyor ve ülkede bu yırtıcı için kapsamlı bir müdafaa programı yok.
Hindistan yabanında şu anda yalnızca 3 bin kadar bozkurt olduğu kestirim ediliyor, yani Bengal kaplanlarından daha az sayıda. Lakin bozkurtlar Bengal kaplanları yahut filler kadar kamuoyunun dikkatini çekmiyor. Şimdiyse Hindistan’da kimi vatandaşlar ve bilim insanları bu durumu değiştirmeye çalışıyor.
Hindistan’ın batısındaki Maharaştra eyaletinde bulunan Pune kenti yakınlarında yapılan araştırma dikkatleri bu yırtıcının üzerine çekiyor.
“Melezleşme, Hint kurtlarının sonunu getirebilir”
2014’te Pune kentindeki sivil muhafaza kuruluşu Grasslands Vakfı’nın üyeleri, yaban hayatında biraz garip görünen bir hayvan gördü.
“Kurta benzese de kurt olup olmadığından emin değildik. Boz değil, sarımsı kahverengiydi.”
Yıllar geçtikçe bu türlü bir hayvan daha gördüler ve sonra devamı da geldi. Grup, Orman Bakanlığı’ndan müsaade aldıktan sonra bilim insanlarının öncülüğünde hayvanın tüy ve dışkı örneklerini toplamaya başladı. Fakat bu kolay bir iş değildi.
Yapılan genom sıralaması, bu hayvanların köpek ve kurt kırması olduklarını gösterdi.
Grasslands Vakfı, Ashoka Ekoloji ve Etraf Araştırma Vakfı (ATREE) ve Ulusal Biyolojik Bilimler Merkezi (NCBS) iştirakiyle yapılan çalışma Ekoloji ve Evrim isimli bilim mecmuasında yayımlandı.
Köpek ve kurt kırmaları (melez) dünyanın başka bölgelerindeki araştırmalara mevzu olsa da, bu çalışma Hindistan’da bir birinciydi.
Çalışma tıpkı vakitte ikinci nesil melez hayvanların da olduğunu kanıtladı. Bu kırmalık, melez hayvanların yine kurtlarla çiftleşmesiyle ortaya çıkıyor.
Hint otlaklarının hakimleri
Bozkurtlar, dünya genelinde otlaklar, çöller, ormanlar ve hatta tundralar üzere farklı ömür alanlarında görülebiliyor. Hindistan’da insanların yaşadığı köy ve kentlerin yakınında bulunan çalılıklarda ve otlaklarda bulunuyorlar.
Mihir “Hint otlakları antilopların, kirpilerin, soyu tükenmekte olan Hint Toy Kuşu üzere kuş cinslerinin yaşadığı müstesna bir ekosistem. Kurtlar besin zincirinin doruğundaki yırtıcılar ve kıymetli bir parçası” diyor.
Hindistan’da iki cins kurt bulunuyor. Biri Himalaya kurdu (Canis himala-yensis) ve başkası de Hint bozkurdu (Canis lupus pallipes).
Dünya Tabiat ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği IUCN, bozkurtları kimi ülkelerde soyu tükenmekte olan cinsler ortasında gösteriyor ve Hindistan’da da 1972 tarihli Yırtıcı Hayat Yasası ile muhafaza altındalar.
Bu tiplerin ikisi de bilhassa değerli zira bir evvelki araştırmaya nazaran dünyadaki en eski yabanî bozkurt tiplerinden biri.
Vahşi hayattaki Hint bozkurt nüfusunun iki ila üç bin olduğu iddia ediliyor. Fakat bilim insanları, kaplanlardaki üzere düzgün bir sayım yapılmadından bu sayılara güvenilemeyeceği görüşünde.
Son yıllarda Hint otlaklarının etrafında çiftçilik, hayvan otlatma, çöp atılması ve kentleşme üzere insan faaliyetleri arttı. Bunu sokak köpeklerinin sayısının artması takip etti ve bu da yırtıcı kurtlarla giderek daha çok etkileşime neden oldu.
Araştırmalar ne gösteriyor?
ATREE’den biyoçeşitlilik araştırmacısı Abi Vanak “Köpekler ve kurtlar genetik manada çok yakın. Köpekler bir manada evcilleştirilmiş kurtlar. Dünya genelinde köpek ve kurt karışımları görüldü. Bir bölgedeki kurt nüfusu azalınca, eş bulamadıkları için melezleşmeye eğimli oluyorlar” diyor.
Bazı yerlerde insanların teşvikiyle köpek ve kurt birleşmesi oldu. Bu tipi evcil hayvan olarak tutmak yasak. Evcil hayvan olarak tutulan bir köpek ve kurt karışımı Aralık 2023’te ABD’nin Alabama eyaletinde üç aylık bir bebeği öldürmüştü.
Ancak tabiattaki melezleşme kurtları tehlike altına atıyor, zira genetik olarak başka bir çeşidi büsbütün ortadan kaldırabilir.
NCBC’den moleküler ekolojist ve profesör Uma Ramakrishnan da laboratuvarında Hindistan’da köpek ve kurt karışımlarının varlığını teyit etti ve bunun neden kıymetli olduğunu şöyle anlattı;
“İki kutu boyanız var ve karıştırmaya başlıyorsunuz. Artık elinizdeki boya tıpkı boya olmaz. Emsal bir formda melezleşme de bir çeşidin gen havuzunu seyreltir.
“Bir cinste, buradaki sokak köpekleri üzere sayı çok olursa ve öteki çeşidin sayısı az olursa, köpeklerin gen havuzunu seyreltme ve nihayetinde kurtları ortadan kaldırma riski var.”
Hindistan’da 35 ila 63 milyon sokak köpeği olduğu varsayım ediliyor.
Uzmanlar, akbaba nüfusundaki azalmanın köpek nüfusunun artmasında rol oynadığını düşünüyor.
Sadece Pune kentinde 179 bin sokak köpeği olduğu sanılıyor. Pune bölgesinde ise 40 kadar kurt var.
Abi Vanak “Evcilleşme nedeniyle, köpekler kurda benzeyen özelliklerinin birçoklarını kaybetti. Beden boyutları küçüldü ve biraz zayıfladılar. Melezleşme bu özelliklerin bir kısmını kurtlara taşıyabilir ve kurtları tehlikeye atabilir” diyor.
Köpeklerden kaynaklanan hastalıklar da var.
Mihir Godbole “Köpekler kuduz üzere virüsleri ve hastalıkları taşıyabiliyor. Bu o kadar bulaşıcı olabilir ki bir bölgedeki yırtıcı kurt nüfusunun tamamını öldürebilir. Köpekler ayrıyeten, kurtların avladığı küçük hayvanlarla besleniyor” diye konuşuyor.
Ekibinin yaptığı bir öteki araştırmaya nazaran, leopar nüfusundaki artış da otlaklardaki ekolojik dengeyi bozuyor. Bütün bunlara rağmen, kurtları korumak ismine hâlâ somut bir adım atılmadı.
Kurtları korumak, otlakları kurtarmak
Abi Vanak “Kurtların korunmasını kaplanların korunması üzere düşünmemeliyiz. Bu çeşit için muhafazalı alanlar yaratamayız. Zira karışık kullanımlı bir alanda yaşıyorlar ve sıklıkla besi hayvanlarını avlıyorlar. Hasebiyle, hayvancılıkla geçinen toplulukları ve farklı paydaşları da düşünmelisiniz” diyor.
Grasslands Vakfı, artık köylüler ve öteki paydaşlarla, otlakları ve yırtıcı ömrü korumak için bir pilot proje başlattı.
Eyalet, Orman Bakanlığı’na bir kurt müdafaa programının da dahil olduğu planlar sundu ve onay bekliyorlar.
Uma, araştırmanın yeni problemleri gündeme getirdiğini söylüyor.
“Daha büyük bir sorun, bir melez hayvanı nasıl sınıflandırırsınız? Yaban hayatı yasasının müdafaası altına giriyorlar mı? Bu hayvanları ne yapacağız? Bunlar etik olduğu kadar ekolojik ve biyolojik sorular da” diyor.
Uma’ya nazaran gen yapıları, belli bir bölgedeki bir çeşide neler olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir. Bilim insanları da bunu temel alarak tavsiyelerde bulunabilirler.
“Evrimi düşündüğümüzde, geçmişi düşünüyoruz. Lakin evrim yakın geçmişte de yaşanıyor. Biz beşerler çeşitlerin gelişirken gittikleri tarafı kıymetli ölçüde etkiliyoruz”.